Về thôn Đồng Hảo (xã Bình Thuận, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái) tôi gặp em đang ngồi với chiếc cần câu bên dòng suối nhỏ. Trông em có vẻ nhanh nhẹn, tháo vát với nụ cười cởi mở... Đó là ấn tượng đầu tiên của tôi về Hoàng Đức Anh (dân tộc Tày) - một cậu bé đã vượt lên hoàn cảnh gian khó để luôn là con ngoan, trò giỏi của lớp 8B Trường THCS Bình Thuận, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái.

Hoàng Đức Anh lớn lên trong một gia đình nghèo khó, cả nhà sống trong căn nhà tranh vách nứa. Cách đây nhiều năm, bố của Anh đi rừng bị nạn, từ đó ông trở nên lú lẫn... Mẹ Anh bị bệnh thấp khớp, đau đầu kinh niên nhưng vẫn làm ruộng, lên rừng hái măng, chặt nứa, kiếm củi về bán kiếm tiền đong gạo để có cái ăn cho chồng và ba đứa con cùng mẹ chồng già yếu (82 tuổi). Nhiều khi hết gạo cả nhà lại phải độn sắn, độn khoai ăn cho qua bữa...

Gia đình không có điều kiện nên hai chị gái của Đức Anh phải nghỉ học. Chính vì vậy, Đức Anh càng quyết tâm học. Hằng ngày Anh dậy từ 4-5g sáng, đi bộ hơn 5km đường rừng đến trường, bất kể những hôm trời mưa rét, đường lầy lội... Khó đến mấy Đức Anh vẫn học giỏi: từ lớp 1 đến lớp 8 liên tục đạt học sinh giỏi toàn diện, Cháu ngoan Bác Hồ; đoạt giải nhì môn hóa học, tiếng Anh trong kỳ thi học sinh giỏi cấp trường và nhiều giải thưởng khác... Là lớp phó học tập, Đức Anh đã giúp đỡ nhiều bạn trong lớp.

Em thường dành thời gian chỉ bảo các em nhỏ trong xóm ôn bài. Thấy bạn Hoàng Văn Thanh cùng thôn bỏ học, Đức Anh đã cùng các bạn trong lớp 8B đến nhà vận động bạn Thanh tiếp tục ra lớp. Mỗi khi tan học về em thường giúp mẹ chăn trâu, lấy củi và làm cỏ sắn... Đặc biệt em nổi danh có tài “sát cá”: hằng ngày em thường ngồi bên bờ suối vừa học bài vừa câu cá, vậy mà có hôm em bán được 20.000-30.000 đồng phụ mẹ... Hỏi về chuyện câu cá, Đức Anh vui hẳn lên, kể: “Nhờ cái cần câu này mà có sách có tập đi học đấy chị ạ. Hôm nào hên câu được nhiều thì được tới 50.000 đồng, em bỏ ra 5.000 đồng mua kẹo về khao các em nhỏ trong xóm...”.

Về tương lai, Đức Anh tâm sự: “Em cố học hết THPT rồi thi vào trường sư phạm để về làm thầy giáo dạy môn hóa học tại quê hương của em...”.